Ô nhiễm không khí và các loại bệnh tật

<br /> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1. Ô nhiễm không khí và các bệnh đường hô hấp<o:p></o:p></span></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Khi tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bộ máy hô hấp có những phản ứng như phản ứng viêm nhiễm do bị kích thích, phản ứng viêm nhiễm trong các bệnh truyền nhiễm nghề nghiệp, phản ứng viêm nhiễm do kích thích và nhiễm khuẩn thứ phát, phản ứng dị ứng, phản ứng sinh xơ do cơ chế tế bào và tự dị ứng hay miễn dịch học, phản ứng giải phóng histamin và phản ứng tạo khối u ác tính.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những nghiên cứu dịch tễ học cho thấy một hàm lượng lớn các chất ONKK góp phần vào hoặc gây ra các bệnh liên quan đến đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">   </span>Rất nhiều nghiên cứu chứng tỏ số người ốm và người chết ở vùng bị ô nhiễm nhiều hơn các vùng khác.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nhiều người bị mắc các benẹh phổi mãn tính viêm phế quản, bụi phổi, khí thũng, v.v., thì với mức nồng độ ô nhiễm các phần tử kích thước nhỏ trung bình năm khoảng 80</span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m/m³ đã bắt đầu sinh bệnh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Một nghiên cứu của trường ĐH Harvard cho thấy hàng năm có khoảng 60.000 người chết do các bệnh có liên quan đến ONKK dạng hạt. Riêng tại nước Mỹ có tới 28 triệu người mắc các bệnh hô hấp mạn tính vẫn thường xuyên phải tiếp xúc với khói mù độc hại hàng ngày làm cho bệnh của họ càng trở nên trầm trọng hơn. Dưới đây là một số bệnh liên quan đến ONKK:<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6pt; text-align: center; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><img alt="Image result for Bệnh hen suyá»…n" height="278" src="https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSqEB1NtvoqitSVcjrPtMe86D5LCnlqZ8oWgnvRkpJ86YBeI9xZeQ" width="400" /></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1.1 ) Bệnh hen suyễn (bronchial asthma)<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Bệnh hen suyễn (hay hen phế quản) là một dạng kích thích phế quản dẫn tới khó thở nghiêm trọng - và là vấn đề y tế công cộng đang nổi cộm hiện nay. Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới, hen phế quản là sự giảm có hồi phục lòng phế quản do co thắt cơ, làm cản trở sự thông khí.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Từ 1983 đến 1993, tỉ lệ mắc bệnh này ở Mỹ đã tăng 34% (Theo Viện Y tế quốc gia Mỹ) và hiện nay có khoảng 8-10 triệu người bị mắc bệnh này. ONKK làm tăng mật độ của ung thư phế quản,viêm phế quản mạn tính.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những nghiên cứu mới trong những thập niên vừa qua đã cho thấy ONKK làm tăng độ mẫn cảm với các dị nguyên ở người hen, tăng tần suất cơn hen và độ nặng của cơn hen.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra ta cần chú ý đến các chất ô nhiễm thiên nhiên (phấn hoa, nấm, nha bào, .) và những thay đổi của điều kiện khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ và hướng gió).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Dị nguyên đường hô hấp, cũng như các chất gây ô nhiễm do công nghiệp có thể gây ra hen trực tiếp hoặc làm tăng tính nhậy cảm với các yếu tố gây cơn hen. Không khí bị ô nhiễm kích thích các khí đạo gây ra co thắt phế quản.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Không khí bị ô nhiễm làm tăng phản ứng của khí đạo và khởi dẫn sự nhạy cảm của bệnh nhân hen với các yếu tố khác của môi trường (nhất là các dị nguyên)<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Các khu vực đô thị, đặc biệt là các khu có nồng độ các chất ONKK cao, là những khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất. Các chất hạt và SO₂ là những chất ONKK có liên quan tới mắc hen suyễn.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, nếu tiếp xúc với các chất sau cũng gây bệnh hen phế quản như bụi từ các nhà máy giấy, dệt, sản xuất thuốc, hóa chất, thực phẩm, v.v.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Nguyên nhân của hen suyễn là do nhiều tác nhân được giải phóng qua các phản ứng dị ứng, do các hiện tượng kích thích gián tiếp hay trực tiếp, do các nguyên nhân về thần kinh hay do các tác nhân dược động học.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các tiêu chuẩn chẩn đoán hen suyễn là cơn khó thở, thở khò khè hay tái diễn và sự biến đổi chức năng hô hấp với sự tăng có ý nghĩa sức cản đường thở, sau khi cắt cơn do điều trị thích hợp hay tự nhiên.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nếu sau cơn hen xuất hiện lần đầu tiên, người bệnh vẫn bị tiếp xúc, các triệu chứng hen sẽ ngày càng trầm trọng và sự biến đổi chức năng hô hấp sẽ ngày càng tiến triển.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1.2 ) Bệnh viêm phế quản mạn tính (chronic bronchitis)<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Viêm phế quản mạn tính (VPQMT) là một bệnh phổ biến ở nước nhiệt đới, có khí hậu ẩm, nhiệt độ thay đổi nhiều trong ngày và trong năm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Sống và làm việc trong môi trường bị ô nhiễm bởi các loại khí độc, bụi (vô cơ hoặc hữu cơ) kèm theo tình trạng nghiện thuốc lá, thuốc lào cũng làm bệnh viêm phế quản mãn tính tăng lên.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Việc chẩn đoán VPQMT thực tế rất khó khăn và thường lầm lẫn với một vài bệnh phổi-phế quản khác với các triệu chứng chung là ho, khạc đờm, hoặc với hình ảnh "rốn phổi đậm" trên phim X-quang.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các nhà dịch tễ học Anh đã định nghĩa bệnh VPQMT là "Phế quản tăng tiết dịch nhầy gây ho, khạc đờm liên tục hoặc tái phát suốt trên 2 tháng mỗi năm và kéo dài quá 2 năm".<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Dường như có mối tương quan rất lớn giữa tỉ lệ tử vong do viêm phế quản mạn tính và nồng độ SO₂. SO₂ do oxy hóa chuyển thành SO₃ đặc biệt gây kích thích mũi họng (nasopharynx) (màng nhầy) và phế quản. Việc tiếp xúc nhiều lần với nồng độ cao SO₂ có thể làm cho cơ thể tại ra quá nhiều chất nhầy như là một chất bảo vệ.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bụi lơ lửng cũng là tác nhân gây các bệnh đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đôi khi có thể gặp hiện tượng tăng tử vong do VPQMT là do các đợt ONKK gây nên làm tăng nồng độ khói và khí SO₂ trong không khí.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc với các loại hơi khi độc trong không khí sẽ phát sinh các triệu chứng ho, khó thở rên rít, và ở những trường hợp nặng có hội chứng suy hô hấp hay giảm oxy máu.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc với các chất ô nhiễm kết hợp với hút thuốc lá làm tăng thêm bệnh VPQMT vì có rất nhiều chất kích thích ở giai đoạn khói thuốc lá tác động đến phế quản nhưu oxit nitơ, các aldehyt và các loại axit.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nicotin có thể gây co thắt phế quản, chất acrolein do tác động kích thích đặc biệt cũng gây co thắt phế quản, giấy thuốc lá khi cháy cũng làm cản trở các tác động của tế bào lông phế quản.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Oxit cacbon gây hậu quả nghiêm trọng vì oxit cacbon có ái lực vơi shuyết sắc tố mạnh gấp 200 lần so với oxy.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các triệu chứng lâm sàng của bệnh VPQMT gồm khó thở gắng sức, khó thở về đêm, ho và khạc đờm.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1.4 . Bệnh khí thũng (pulmonary emphysema)<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Bệnh VPQMT thường rất hay kèm theo bệnh khí thũng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bệnh khí thũng thường được định nghĩa là "giãn các khoảng không ở khu vực các phế nang tận phối hợp với hiện tượng vỡ các phế nang".<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Như vậy có thể hiểu bệnh khí thũng đặc trưng bởi việc làm yếu thành các túi phổi, những túi không khí nhỏ bé trong phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khi bệnh phát triển, các túi khí này tăng về kích thước, giảm tính chất đàn hồi của nó, và thành các túi này bị phá huỷ. Thở ngắn, thở gấp là dấu hiệu ban đầu của bệnh này. Trước khi có định nghĩa chính xác này, thuật ngữ "khí thũng" được dùng để chỉ hội chứng tắc nghẽn nặng, có đặc điểm về lâm sàng là khó thở gắng sức, về chức năng là giảm dung tích thở tối đa (FEV₁). Có 4 loại bệnh khí thũng là khí thũng thùy trung tâm, khí thũng toàn thùy, khí thũng bên vách và khí thũng xung quanh. NO₂ được xác định là một trong những chất ONKK gây ra bệnh khí phế thũng.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1.5. Các bệnh dị ứng do ONKK<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Phản ứng dị ứng có thể được giới hạn ở đường hô hấp trên (viêm mũi và viêm mũi- xoang dị ứng, ho dị ứng), ở hệ thống phế quản (hen phế quản) hoặc ở vùng phế nang.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Sự khu trú dị ứng hô hấp phụ thuộc vào kích thước hạt bụi thở hít vào.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Hạt bụi lớn hơn 10</span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m bị giữ lại ở hốc mũi và gây viêm mũi dị ứng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những hạt bụi nhỏ hơn hay gây hen phế quản.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khi mắc bệnh viêm mũi hoặc tắc mũi phải thở bằng mồm, các hạt bụi lớn hơn có thể vào phế quản và gây sự cảm nhiễm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Ho dị ứng cũng là môt phản ứng dị ứng khi tiếp xúc với các chất kích thích.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nhìn chung, ho là một hiện tượng phản xạ có thể làm thay đổi được hoặc trong nhiều trường hợp có thể han chế được.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Điểm phát sinh phản xạ nằm ở đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Có hai loại cơ quan cảm nhận: cơ quan cảm nhận cơ học, chủ yếu nằm ở đường hô hấp trên và khí quản và cơ quan cảm nhận hóa học nằm ở phế quản nhỏ và nhu mu phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Cơ quan cảm nhận cơ học có thể bị kích thích do bụi, các vật lạ trong khi cơ quan cảm nhận hóa học bị kích thích do các chất kích thích hóa học hay các chất trung gian như histamin.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ho khan có tính chất kích thích và có cảm giác nóng bỏng ở đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ho cơn xuất hiện dữ dội ban ngày hay ban đêm, có thể do dị ứng hoặc do kích thích đường hô hấp quá mức.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1.6. Bệnh ung thư đường hô hấp<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>ONKK có thể là nguyên nhân gây ung thư đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Không thể xác định ngưỡng gây ung thư cho các chất gây ung thư.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tuy nhiên, có thể lập hệ số liều-tỷ lệ bệnh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Thông thường, ung thư hình thành do sự tích luỹ các tác dụng sinh học mà các chất gây ung thư, với từng liều nhỏ, gây nên qua một thời gian dài.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các tác nhân gây ung thư<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>trong không khí vùng đô thị có thể kể tới như bụi kim loại, sợi đá, các hydrro cacbon thơm như hợp chất đa vòng 3:4- benzypyrene phát sinh khi đốt cháy không hoàn toàn hydro và cacbon trong các lò đốt nhiên liệu hoặc động cơ đốt trong.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ ra một số tác nhân gây ung thư, đặc biệt là ung thư phổi đối với cơ thể người bị tiếp xúc bao gồm: acrylonitrile, arsen, benzo[a]pyrene, crom IV, ETS, nickel, PAH, vinychloride.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tuy nhiên, các chất gây ung thư này không có tính ổn định cao và dễ bị phá huỷ do phản ứng với các thành phần hoá học khác trong không khí và dưới tác dụng của bức xạ mặt trời.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những người bị mắc bệnh ung thư bởi các chất ONKK thường phải có thời gian tiếp xúc dài và bệnh này cũng chỉ xuất hiện sau một khoảng thời gian khá dài, có khi hàng chục năm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các tài liệu nước ngoài cho thấy nguyên nhân chủ yếu gây ung thư phổi là hút thuốc lá (khoảng 90%), tại Mỹ khoảng 7% người bị ung thư phổi là do tiếp xúc với khí radon.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ung thư đường hô hấp gồm ung thư đường hô hấp trên, ung thư phế quản và ung thư phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Ung thư đường hô hấp trên: tiếp xúc với không khí có chứa các chất như arsen, coban, crom có thể bị ung thư thanh quản, xương sàng; tiếp xúc với nickel phát sinh từ các ống khói của ngành công nghiệp luyện kim có thể bị ung thư hốc mũi (xương cuốn, xương sàng); tiếp xúc với các bán thành phẩm của than, dầu mỏ có thể bị ung thư thanh quản; tiếp xúc với các loại hợp chất hữu cơ bay hơi có thể bị ung thư sàng-hàm với các triệu chứng báo động như tắc mũi, chảy nước mũi, đau mũi, chảy máu cam, viêm xoang, mất khứu giác.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Ung thư phế quản và phổi: với tỷ lệ ngày càng tăng trong cộng đồng dân cư.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nguyên nhân đầu tiên phải nói đến là các chất phóng xạ.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Dân cư tại các khu mỏ quặng phóng xạ. những vụ tai nạn lò phóng xạ là những đối tượng dễ bị mắc sau những thời gian dầi tiếp xúc.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bụi amiăng phát tán từ các mỏ khai khoáng, từ các nhà máy sản xuất các sản phẩm có chứa amiăng cũng là một nguyên nhân gây bệnh ung thư phế quản-phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Thời gian tiềm tàng của ung thư do bụi amiăng cũng khá dài, khoảng 20-30 năm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ung thư thường khu trú ở thuỳ dưới và giữa.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Không có<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>liên quan giữa xơ hoá phổi và ung thư.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Mặt khác, tỷ lệ ung thư phế quản tăng ở những người bị tiếp xúc với amiăng mà không mắc bệnh bụi phổi amiăng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chẩn đoán lúc đầu thường khó khăn vì xơ hoá tập trung ở thuỳ dưới làm mờ các dấu hiệu ung thư nên phải chụp nhiều phim liên tiếp để so sánh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bụi amiăng còn có khả năng gây u trung biểu mô lan toả ở màng phổi, phát hiện sau 30-40 tiếp xúc.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>So sánh tỷ lệ ung thư phổi trong cộng đồng cho thấy tỷ lệ mắc bệnh này ở người bị bụi phổi-amiăng nhiều gấp 10 lần.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Ngoài ra còn có một số hoá chất có khả năng gây ung thư đường hô hấp như crom, các muối cromat, nickel, các dẫn xuất cacbon (dầu khoáng, hắc ín).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ung thư do crom khu trú ở phế quản lớn, bệnh tiến triển chậm và xuất hiện sau 15-20 năm tiếp xúc.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ung thư phổi do cromat không có tính chất đặc biệt nào, khối u ở phía ngoài rìa phổi, phổi ít khi có biến đổi xơ hoá và bệnh phát sinh sau một thời gian tiếp xúc rất rộng từ 4 đến 47 năm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc với bụi sắt cũng có khả năng mắc bệnh ung thư phế quản.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-style: italic; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">2. Ô nhiễm không khí và các bệnh khác<o:p></o:p></span></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Ảnh hưởng của ONKK đến sức khỏe con người cho đến nay được biết đến chủ yếu vẫn là các ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp và gây các bệnh đường hô hấp như đã kể trên.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tuy nhiên, người ta còn biết đến một số ảnh hưởng khác gây ra khi tiếp xúc với khí CO, hơi bụi chì, hóa chất, các chất oxy hóa, v.v., như đã trình bày sơ lược ở phần trên.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Bệnh nhiễm độc khí CO có thể được định nghĩa là tập hợp các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, choáng ngất, thậm chí tử vong do hít phải khí CO.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đặc điểm của bệnh là khí CO khi hít vào sẽ tạo mối liên kết bền vững với hemoglobine trong máu, tạo ra carboxyhemoglobine (COHb), làm giảm khả năng vận chuyển oxi của máu tới các cơ quan trong cơ thể.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chỉ một lượng CO nhỏ hít vào cơ thể cũng có thể gây ra lượng COHb đáng kể. 70% hemoglobine trong máu bị chuyển thành COHb có khả năng gây chết người.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, việc suy giảm lượng oxy cấp cho bào thai do CO ở các bà mẹ hút thuốc lá có thể gây ra việc giảm trọng lượng của trẻ em mới sinh, gây dị tật bẩm sinh (sứt môi, hở hàm ếch, dị tật van tim) và tăng tỉ lệ chết của trẻ sơ sinh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Hơi chì khi hít vào cơ thể sẽ thâm nhập vào máu.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nếu hàm lượng chì trong máu khoảng 0,2- 0,4ppm thì chưa gây tác hại gì đáng kể, nhưng nếu lên tới 0,8ppm thì sẽ phát sinh bệnh thiếu máu, hồng cầu giảm rõ rệt và gây rối loạn đối với thận.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đặc biệt chì ảnh hưởng đến sự phát triển đến trí tuệ của trẻ em và hệ di truyền.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Các loại hơi khí độc và hóa chất, tùy theo thành phần cấu tạo, có thể có những ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe con người.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ví dụ khí H₂S ở những nồng độ khác nhau có thể gây nhức đầu, mệt mỏi, tổn thương bộ máy hô hấp và màng nhầy, gây ỉa chảy, viêm cuống phổi, thậm chí gây hôn mê và tử vong.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí HF gây viêm da, tác dụng lâu dài có thể gây phá hủy cấu trúc của xương, gây bệnh về thận.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các hợp chất hữu cơ bay hơi gây sưng tấy mắt.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các hợp chất có chứa clo đặc biệt nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và di truyền.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí NO_x có thể gây các bệnh tim mạch, gây đột quỵ ở những người béo phì.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các loại bụi gây kích thích và dị ứng da, kích thích mắt.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6pt; text-align: right; text-indent: 0.5in;"> <span lang="PT-BR" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ansi-language: PT-BR; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Nguồn: CED dịch và tổng hợp từ nhiều tài liệu tham khảo</span></div> <br />

Ô nhiễm không khí và các loại bệnh tật

1. Ô nhiễm không khí và các bệnh đường hô hấp Khi tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bộ máy hô hấp có những phản ứng như phản ứng viêm nhiễm...

Read more »

Ảnh hưởng của các chất ô nhiễm không khí đối với cơ thể

<br /> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Những ảnh hưởng của ONKK lên sức khỏe con người rất đa dạng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những chất gây ô nhiễm ít khi là những chất rất độc như methyl isocyanate, sulfit hydro, và thường không phát sinh ở những nồng độ cao đến mức có thể gây ra các thảm họa.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Thông thường, ảnh hưởng của chúng không sinh ra sau một lần tiếp xúc với những nồng độ thấp mà sau nhiều lần tiếp xúc với những nồng độ thấp trong khoảng thời gian dài.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những chất ONKK cơ bản trong khí thải bao gồm: SO₂, bụi, CO, NO_x, Pb, HF, Clo, v.v. <o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6pt; text-align: center; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><img alt="Image result for Ảnh hưởng của các chất ô nhiá»…m không khí đối vá»›i cÆ¡ thể" height="300" src="http://media.hanoitv.vn/files/honghanh/2016/10/o%20nhiem%201.jpg" width="400" /></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6pt; text-align: center; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: Calibri, sans-serif;">Ảnh: Internet</span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Sau đây xin dẫn ra một số những ảnh hưởng đến sức khỏe con người của các chất ONKK cơ bản trong khí thải.<i><o:p></o:p></i></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">1. Oxyt sulfur (SO_x)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Sulfur (hay lưu huỳnh-S) có chứa trong mọi loại nhiên liệu mà con người sử dụng như than, dầu mỏ, khí tự nhiên, gỗ và các chất hữu cơ khác.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nhiên liệu như gỗ có chứa rất ít sulfur (<0,1%), trong khi than đá chứa từ 0,5 đến 3%.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các loại dầu mỏ thường có chứa sulfur ít hơn so với than, nhưng nhiều hơn so với gỗ.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khi các nhiên liệu này bị đốt cháy phục vụ cho các nhu cầu công nghiệp và dân dụng hoặc từ các núi lửa, sulfur chuyển thành dioxit sulfur.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Sulfur, ở trạng thái cơ bản là một chất tương đối trơ và không độc hại.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nhưng oxit sulfur từ lâu đã được biết là một chất ô nhiễm không khí.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trong họ oxit sulfur, SO₂ được xem là chất ô nhiễm quan trọng nhất.<b><span style="mso-spacerun: yes;">  </span></b>SO₂ là một loại chất khí không màu, có vị hăng cay, có khả năng gây kích thích cơ quan hô hấp, mắt và các màng nhầy.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ở nồng độ 0,03 ppm, SO₂ đã gây ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bắt đầu từ nồng độ 3 ppm, SO₂ đã có khả năng gây kích thích.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>SO₂ vào cơ thể qua đường hô hấp hoặc hòa tan vào nước bọt, rồi qua đường tiêu hóa vào máu tuần hoàn.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khi tiếp xúc với niêm mạc ẩm ướt, SO₂ tạo ra axit. SO₂ khi kết hợp với bụi tạo thành các hạt axit lơ lửng, nếu kích thước nhỏ hơn 2-3 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m sẽ vào tới phế nang hoặc đưa đến hệ thống bạch huyết.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>SO₂ nhiễm độc qua da gây sự chuyển hóa làm giảm dự trữ kiềm trong máu, đào thải amoniac qua nước tiểu và kiềm qua nước bọt.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Độc tính chung của SO₂ thể hiện ở rối loạn chuyển hóa protein và đường, thiếu vitamin B và C, gây bệnh cho hệ thống tạo huyết và tạo ra methemoglobine làm tăng quá trình oxi hóa Fe(II) thành Fe (III).<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">2. Các chất hạt lơ lửng (bụi, son khí, khói.. .)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Ảnh hưởng độc hại của các loại chất ô nhiễm này đối với con người và động vật phụ thuộc vào tính chất hóa học và lý học của chúng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chúng có thể gây kích thích và các bệnh về đường hô hấp, mắt, bệnh ngoài da,…<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ở những mức độ nhất định, chúng có thể làm nặng thêm các bệnh hô hấp mãn tính, hen, giảm chức năng phổi và tăng nguy cơ ung thư phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các thử nghiệm cho thấy phần lớn hạt bụi có kích thước >10 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m bị giữ lại ở mũi và cổ họng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các hạt có kích thước 5-10 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m bị giữ lại ở khí quản và cuống phổi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các hạt có khả năng tác hại đến phổi<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>có kích thước từ 0,5-5 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các nhà vệ sinh y học thường quan tâm chủ yếu đến dải bụi hô hấp, có kích thước <3,5 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">m.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Bụi có chứa hàm lượng SiO₂ cao sẽ ra bệnh bụi phổi silicosis, bụi amiăng gây ra bệnh byssinosis.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, trong bụi khí thải có thể chứa một số kim loại nặng, trong quá trình phát tán và lắng đọng sẽ gây ảnh hưởng xấu cho động, thực vật và qua đó gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe con người.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">3. Oxit nitơ (NO_x)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Có 8 loại oxit nitơ khác nhau, nhưng trong lĩnh vực ô nhiễm không khí chúng ta chỉ quan tâm đến hai loại oxit thông dụng nhất là oxit nitric (NO)và dioxit nitơ (NO₂).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Oxit nitơ được hình thành từ các quá trình cháy nhiên liệu ở nhiệt độ cao trong các động cơ đốt trong, các quá trình sản xuất công nghiệp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Cũng giống như oxit sulfur, oxit nitơ thải những lượng lớn vào khí quyển.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chúng phản ứng với nước và oxy trong khí quyển tạo ra axit nitric và axit sulfuric, hai axit cơ bản gây ra mưa axit.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Cả hai loại oxit, qua những biến đổi trong khí quyển có thể tạo ra những hạt bụi nhỏ ở các khu vực đô thị.<b> </b>Khí NO là khí không mầu, cũng có một số ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe con người, nhưng không đáng kể so với ảnh hưởng của khí NO₂.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Với nồng độ thường có trong không khí, NO không gây kích thích và không có ảnh hưởng gì đến sức khỏe con người.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trong khí quyển và trong các thiết bị công nghiệp, NO phản ứng với ôxi tạo ra NO₂, một chất khí có mầu nâu, rất kích thích đối với cơ quan hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc với khí NO₂ ở nồng độ khoảng 5ppm sau một vài phút có thể ảnh hưởng xấu đến bộ máy hô hấp, ở nồng độ 15-50 ppm sau một vài giờ sẽ nguy hiểm cho phổi, tim và gan, ở nồng độ 100 ppm có thể gây tử vong sau một vài phút.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc lâu với nồng độ khí NO₂ khoảng 0,06 ppm sẽ gây trầm trọng thêm các bệnh về phổi.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">4. Oxit cacbon <o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Có hai loại ôxit cacbon chính có những ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người là monoxit cacbon (CO) và dioxit cacbon (CO₂).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Hơn một nửa lượng CO có trong khí quyển, nơi có các hoạt động của con người, phát sinh từ các phương tiện vận chuyển sử dụng động cơ đốt trong.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, CO còn phát sinh, nhưng với lượng nhỏ hơn nhiều, từ các quá trình đốt cháy như các quá trình sản xuất công nghiệp có đốt nhiên liệu, lò sưởi ga, cháy rừng...<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khác những chất ô nhiễm khác, CO có khả năng gây những ảnh hưởng cấp tính đến sức khỏe.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>CO có độc tính cao, tạo mối liên kết bền vững với hemoglobine trong máu, tạo ra carboxyhemoglobine (COHb), làm giảm khả năng vận chuyển oxi của máu tới các cơ quan trong cơ thể.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chỉ một lượng CO nhỏ hít vào cơ thể cũng có thể gây ra lượng COHb đáng kể.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>70% hemoglobine trong máu bị chuyển thành COHb có khả năng gây chết người.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, việc suy giảm lượng oxy cấp cho bào thai do CO ở các bà mẹ hút thuốc lá có thể gây ra việc giảm trọng lượng của trẻ em mới sinh và tăng tỉ lệ chết của trẻ sơ sinh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span><o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">CO₂ là một chất khí không màu, không vị.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nó là một phần của khí quyển từ xưa đến nay.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Hiện nay, nồng độ CO₂ trong khí quyển khoảng 350 ppm.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>ở nồng độ này, CO₂ không hề có tác hại đến cơ thể sống.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trái lại, nó hoàn toàn cần thiết cho quá trình quang hợp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Lượng CO₂ trong khí quyển có xu thế tăng lên, khoảng 1,8 ppm, theo mùa và khu vực.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nguyên nhân chính gây ra sự tăng nồng độ CO₂ trong khí quyển là việc gia tăng sự đốt cháy các nhiên liệu như than, dầu mỏ, khí tự nhiên và phá hủy rừng nhiệt đới. CO₂ gây khó thở và ảnh hưởng đến bộ máy hô hấp. Với hàm lượng CO₂ 5% có thể gây khó thở, nhức đầu; 10% CO₂ gây nôn, ói, bất tỉnh.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; mso-outline-level: 4; page-break-after: avoid; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">5. Các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC_s)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">VOC_s là những chất lỏng hoặc chất rắn có chứa nguyên tố cacbon hữu cơ dễ dàng bay hơi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khả năng bay hơi của các VOC_s phụ thuộc vào áp suất hơi của chúng và áp suất khí quyển. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>VOC_s<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>phát sinh từ sự cháy không hết của các loại nhiên liệu, sự bay hơi của các dung môi hòa tan, sự bay hơi của xăng tại các trạm tiếp xăng, của dầu mỏ tại các nhà máy lọc dầu, của các hóa chất rơi vãi, rò rỉ, v.v.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các chất này thường ít gây nhiễm độc mãn tính mà chỉ gây nhiễm độc cấp tính như suy nhược, chóng mặt, say, sưng tấy mắt, co giật, ngạt, viêm phổi, apxe phổi,...<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Một số chất còn có khả năng gây ung thư.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">6.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chì (Pb)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Chì phát sinh vào khí quyển chủ yếu từ tetraethyl chì (C₂H₅)₄Pb) có chứa trong xăng sử dụng cho hầu hết các động cơ đốt xăng trên thế giới.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Hiện nay ở các nước công nghiệp phát triển, việc sử dụng xăng không chì đã giảm đáng kể lượng chì phát sinh vào khí quyển (ví dụ ở Mỹ, lượng chì phát sinh năm 1990 chỉ bằng 13% so với năm 1981).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ở nước ta cũng đã áp dụng việc sử dụng xăng không pha chì kể từ tháng 7 năm 2001.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ngoài ra, chì còn phát sinh vào môi trường từ các quá trình sản xuất công nghiệp, các lò đốt chất thải,...<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trong công nghiệp, chì phát sinh từ những lò nấu chì, trong công nghiệp in ấn, sản xuất acquy,...<b> </b>Từ hơn 2000 năm nay, người ta đã biết chì là một chất độc hại cho sức khỏe.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chì có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường thức ăn, nước và không khí.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các giới hạn cho phép về chì đều nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Mục tiêu đề ra là phải giữ được lượng chì trong máu của trẻ thấp hơn 30 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">g/dl.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy lượng chì 10 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">g/dl cũng có thể gây ra ở trẻ bé sự suy giảm trí tuệ.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Lượng chì trong máu vượt quá 80 </span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">m</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">g/dl có thể gây ra cho trẻ mê sảng, ngất, thậm chí tử vong.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; mso-outline-level: 4; page-break-after: avoid; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">7. Khí hydro florua (HF)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Khí HF có thể phát sinh từ những nguồn thiên nhiên như các hoạt động của núi lửa, hoặc trong sản xuất công nghiệp như trong các nhà máy hoá điện, supe photphat, các lò nung gạch ngói, gốm sứ, sản xuất thủ tinh và từ quá trình đốt than.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đối với con người, khí HF có thể gây viêm da, tiếp xúc lâu dài có thể gây phá huỷ cấu trúc của xương, gây bệnh về thận.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đối với thực vật, khí HF có khả năng đốt cháy đầu lá cây, hạn chế sinh trưởng, làm rụng hoa quả, giảm năng suất cây trồng, v.v.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; mso-outline-level: 4; page-break-after: avoid; text-align: justify;"> <b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">8. Khí hydro sunlfua (H₂S)<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>Khí H₂S có thể phát sinh từ những nguồn thiên nhiên như ở các vết nứt núi lửa, các hầm lò khai thác than, ở các suối, cống rãnh hoặc từ sự phân huỷ các chất hữu cơ như rau cỏ, hoa quả.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trong công nghiệp, khí H₂S sinh ra từ các quá trình đốt cháy nhiên liệu có chứa lưu huỳnh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí H₂S có thể làm tổn thương lá cây, rụng lá, giảm sự sinh trưởng.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Đối với con người, ở nồng độ thấp, khí H₂S gây nhức đầu, mệt mỏi, uể oải; nồng độ cao gây hôn mê và có thể gây tử vong.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí H₂S ở nồng độ 5ppm gây mùi khó chịu, nồng độ 150ppm có thể gây tổn thương bộ máy hô hấp và màng nhầy.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Tiếp xúc với khí H₂S ở nồng độ 500ppm trong khoảng 15-20 phút có thể gây bệnh ỉa chảy và viêm cuống phổi; tiếp xúc ngắn ở nồng độ 700-900ppm khí H₂S nhanh chóng xuyên qua màng túi phổi và thâm nhập vào mạch máu, có thể gây tử vong.<a href="https://www.blogger.com/u/2/null" name="_Toc25833409"><o:p></o:p></a></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span style="mso-bookmark: _Toc25833409;"><b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">9. Khói quang hoá (Photochemical smog)</span></i></b></span><b><i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Khói quang hóa không có trong khí thải mà là sản phẩm của khí thải. Khói quang hóa được ra trong khí quyển do sự tương tác giữa ánh sáng mặt tròi, cacbua hydro và ôxit nitơ.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Kết quả là ozon tích tụ lại và sinh ra một số chất ô nhiễm thứ cấp như formaldehyt, aldehyt, PAN (peroxyacetil nitrat).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các chất này thường là các chất kích thích, gây ho, đau đầu và các bệnh đường hô hấp.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Chúng làm giảm quá trình sinh trưởng của cây, phá hoại tế bào lá và gây tổn thương nhiều loại cây.<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Ozon là một chất cấu tạo khí quyển, là thành phần chủ yếu của các chất oxy hoá.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Nồng độ ozon tăng dần theo độ cao và đạt trị số tối đa trong tầng bình lưu, trong khoảng 18-35km.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trong không khí đô thị có nhiều khói quang hóa, nồng độ ozon có thể lên trên 1ppm và trở nên độc hại cho sinh vật.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Theo Jaffe, nồng độ Ozon và các tác động của nó như sau:<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 0,001 - 0,03 ppm ở khu vực thành thị<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 0,1 - 0,2 ppm: gây kích thích ở mắt <o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; margin-left: .5in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 0,2- 0,5 ppm: Giảm thị lực mũi và họng bị kích thích, tấy rát;<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 0,3 - 1 ppm: gây ho và mệt<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 1,0 - 3,0ppm: mệt mỏi, bải hoải sau 2 giờ tiếp xúc;<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <i><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- Nồng độ ozon 8,0ppm: nguy hiểm đối với phổi.<o:p></o:p></span></i></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Ở súc vật thí nghiệm, hít phải Ozon với nồng độ cao (0,5 ppm) sẽ có thay đổi ở các tiểu phế quản hô hấp và phế nang:<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ở người, hít Ozon ở nồng độ 0,5- 0,6ppm là thể tích thở ra có giảm, tăng phản ứng của phế quản đối với Metacholin và Histamin.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Ozon là chất chịu ba phần tư trách nhiệm về các thảm hoạ chết người do khói quang hoá gây ra.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">10. Các hợp chất chứa clo<o:p></o:p></span></i></b></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-style: italic; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;">            </span>ONKK bởi hóa chất chủ yếu ô nhiễm do các hợp chất của clo.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Từ nửa sau thập niên 1960 đến đầu thập niên 1970, các nông dược chứa clo được sử dụng hàng loạt ở nhiều nước công nghiệp như DDT, BHC, v.v, có độc tính rất mạnh.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí clo dư thừa được sử dụng làm nguyên liệu để chế tạo các sản phẩm công nghiệp khác trong ngành công nghiệp hóa dầu (Chloro-Hydrocarbon làm chất hòa tan và chất làm đông).<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khí thải từ các nhà máy hóa chất, nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu, lò đốt phế thải, v.v., đang xả ra môi trường không khí các dạng khác nhau của hợp chất clo.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Trichloroethylene và trachloroethylene đang là 2 trong 3 loại chất hòa tan có độc tính đối với gan, có tính gây ung thư.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Các hóa chất hệ clo thơm ngoài độc tính còn có tính chất tích đọng ở cơ thể sinh vật, cô đọng trọng hệ sinh thái bao gồm cả con nguời chúng ta.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Dioxin là hợp chất chlorinated aromatic hydrrocarbon thơm hệ muối có độc tính rất cao, có khả năng gây tử vong hoặc để lại di chứng lâu dài gây ung thư, dị dạng cho thai nhi.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Khả năng phân giải loại hóa chất này trong môi trường lại rất thấp nên dễ tích tụ lại ở cơ thể sống.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Trên đây là những ảnh hưởng cơ bản của các chất trong khí thải đến sức khỏe con người.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào liều lượng của các chất ô nhiễm xâm nhập vào cơ thể.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Liều lượng này được xác định như sau:<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; margin-left: .5in; margin-right: 0in; margin-top: 6.0pt; text-align: justify;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Liều lượng (dose) =</span><span style="font-family: Symbol; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-symbol-font-family: Symbol;"><span style="mso-char-type: symbol; mso-symbol-font-family: Symbol;">ò</span></span><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> (Nồng độ chất ô nhiễm ở vùng thở) x (thời gian)<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Để xác định được liều lượng nào được gọi là độc hại, người ta xây dựng mối quan hệ <i>liều lượng-hiệu ứng </i>(dose-reponse) đối với từng chất ô nhiễm.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 120%; margin-top: 6.0pt; text-align: justify; text-indent: .5in;"> <span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 13.0pt; line-height: 120%; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Trong lĩnh vực ONKK và sức khỏe, người ta thường chú trọng đến những tiếp xúc dài hạn với những nồng độ thấp và gây ra những ảnh hưởng mãn tính.<span style="mso-spacerun: yes;">  </span>Những tiếp xúc ngắn với nồng độ cao và gây những ảnh hưởng cấp tính chỉ có trong những sự cố công nghiệp hoặc sự cố ONKK khẩn cấp.<o:p></o:p></span></div> <br /><br /> <div style="text-align: right;"> <i>Nguồn: CED dịch và tổng hợp từ nhiều tài liệu tham khảo</i></div>

Ảnh hưởng của các chất ô nhiễm không khí đối với cơ thể

Những ảnh hưởng của ONKK lên sức khỏe con người rất đa dạng.   Những chất gây ô nhiễm ít khi là những chất rất độc như methyl isocyanate, ...

Read more »

Cơ chế xâm nhập của các chất ô nhiễm không khí vào cơ thể

<div class="MsoBodyText2" style="line-height: 19.2px; margin: 6pt 0in 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Hình dưới đây mô tả các bộ phận trong hệ thống hô hấp. Hệ thống hô hấp có thể chia thành 2 phần chính, gồm (i) các đường truyền dẫn không khí phía trên và (ii) các đường truyền dẫn không khí phía dưới. Hệ thống truyền dẫn không khí phía trên bao gồm: mũi, đường truyền dẫn trong mũi, miệng, đoạn hầu xuống đến dây thanh âm trong thanh quản. Hệ thống đường truyền dẫn phía dưới bắt đầu từ các dây thanh âm trong thanh quản kéo dài xuống khí quản và tiếp tục truyền không khí xuống dưới theo các túi khí nhỏ đi xuống các túi phổi và đi đến từng nhánh trong cuống phổi. Số lượng các túi khí nhỏ trong phổi của một người lớn cỡ khoảng 300 triệu với tổng diện tích bề mặt phẳng của chúng lên tới 500-700m² (tương đương với kích thước của một sân tennis)<a href="file:///C:/Users/Thanh/Downloads/%E1%BA%A2nh%20h%C6%B0%E1%BB%9Fng%20c%E1%BB%A7a%20%C3%B4%20nhi%E1%BB%85m%20kh%C3%B4ng%20kh%C3%AD%20t%E1%BB%9Bi%20s%E1%BB%A9c%20kh%E1%BB%8Fe.docx#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 13pt;">[1]</span></span></span></a>.</span></div> <div style="text-align: justify;"> <o:p></o:p><br /></div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCAkobVFh7YSgHuM8KRqqYCK7MacSqLZzBwShILxliiCYmU2nAxgGxPK69PH0mKex66xbFe1FiCl6QWIGSad80p5f7lIItRgjJaH7dmfIujcaXJT_Jry7a_tYCY71lDMtlxe9Y-3df6p3I/s1600/Picture1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="664" data-original-width="1180" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCAkobVFh7YSgHuM8KRqqYCK7MacSqLZzBwShILxliiCYmU2nAxgGxPK69PH0mKex66xbFe1FiCl6QWIGSad80p5f7lIItRgjJaH7dmfIujcaXJT_Jry7a_tYCY71lDMtlxe9Y-3df6p3I/s640/Picture1.jpg" width="640" /></a></div> <div class="MsoBodyTextIndent3" style="margin-top: 6pt; text-align: center;"> <b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt;"></span></b><span style="height: 280px; left: 0px; margin-left: 24px; margin-top: 45px; position: absolute; text-align: justify; width: 568px; z-index: 251659264;"></span><b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt;"><o:p></o:p></span></b></div> <div class="MsoBodyText2" style="line-height: 19.2px; margin: 6pt 0in 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Cách thức và mức độ bụi xâm nhập vào hệ thống hô hấp của cơ thể một người nào đó sẽ tuỳ thuộc vào loại hình, kích thước của từng loại bụi cũng như nồng độ bụi có trong không khí mà người đó hít thở. Ngoài ra, các tính chất hoá học và vật lý của các dạng bụi có trong không khí cũng sẽ quyết định mức độ tác hại và rủi ro về sức khoẻ mà người bị phơi nhiễm có thể gặp phải.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Các loại hạt bụi lắng đọng trong phổi theo nhiều cách khác nhau: do bị chắn lại, do va đập, do sự đóng cặn và do phân tán như trình bày dưới đây.</span><br /> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;"><br /></span></b> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Quá trình bị chặn lại: </span></b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px; text-indent: -0.25in;">Các hạt bụi sẽ bị chặn lại hoặc bị đóng cặn khi nó đến gần và va chạm vào bề mặt thành các ống dẫn khí. Thường thì các loại bụi tồn tại ở dạng sợi nhỏ (ví dụ như bụi amiăng chẳng hạn) sẽ bị lắng đọng theo cơ chế này. Độ dài của các sợi bụi nhỏ này sẽ quyết định khả năng bị lắng đọng của nó trong  hệ thống hô hấp. Ví dụ, các sợi có đường kính cỡ 1 micromet (µm) và chiều dài 200 µm thường hay bị lắng đọng ở các cuống phổi.</span><span style="font-size: 13pt; line-height: 20.8px; text-indent: -0.25in;"><span style="font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;"> </span></span><br /> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;"><br /></span></b> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Lắng đọng do bị va đập</span></b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px; text-indent: -0.25in;">: Khi các hạt bụi bay lơ lửng trong không khí thì nó thường có xu hướng di chuyển dọc theo các đường trục gốc của nó. Nếu như có chỗ uốn cong trên đường di chuyển thì các hạt bụi có trong không khí sẽ không bị cuốn theo dòng không khí mà thường là bị va chạm và bị giữ lại bởi các bề mặt tại chỗ uống con này. Khả năng bị va đập phụ thuộc vào tốc độ dòng chuyển động của không khí và trọng lượng của các hạt bụi.</span><br /> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;"><br /></span></b> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Bị đóng cặn</span></b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px; text-indent: -0.25in;">: Khi các hạt bụi di chuyển trong không khí, thì các lực hấp dẫn và lực cản của không khí thắng được sức nổi của nó (xu hướng đẩy hạt bụi lên cao). Kết quả là các hạt bụi sẽ bị lắng đọng lại trên bề mặt phổi. Đây là dạng lắng đọng thường thấy trong các túi phổi và nhánh cuống phổi. Với bụi có đường kính khí động học nhỏ hơn 0,5 µm thì quá trình đóng cặn không phải là quá trình quan trọng và chiếm ưu thế.</span><br /> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;"><br /></span></b> <b style="text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Phân tán</span></b><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px; text-indent: -0.25in;">: Bụi cũng có khả năng chuyển động ngẫu nhiên (chuyển động brown) và bị lắng động trên bề mặt và thành các đường ống dẫn khí trong hệ thống hô hấp. Bụi có kích thước càng nhỏ càng dễ chuyển động và do vậy bụi kích thước nhỏ rất dễ bị phân tán trong hệ thống hô hấp và sau đó bị lắng đọng lại trong các túi phổi và nhánh cuống phổi.</span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Nhìn chung, bụi có đường kính khí động học cỡ từ 5 đến 30 µm bị lắng đọng ở vùng mũi, họng (lỗ mũi, xoang, cổ họng) và chủ yếu là do va chạm. Cơ chế này chiếm ưu thế là do tốc độ không khí cao và có nhiều đoạn cong, gấp khúc trên đường di chuyển của không khí (do cấu tạo mũi, họng). Sự đổi hướng của các dòng khí sẽ là nguyên nhân làm cho các hạt bụi có trong không khí bị va đập vào bề mặt thành các đường ống dẫn khí và do vậy bụi có kích thước lớn thường là bị lắng đọng ngay tại các vùng này. Các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn (đường kính khí động học cỡ 1-5 µm) sẽ có khả năng đi vào sâu hơn và thường bị lắng động ở vùng khí quản và cuống phổi (vùng phổi phía trên). Ở tại vùng này thì tốc độ dòng khí vào đã thấp xuống và do đó các hạt bụi sẽ bị lắng đọng theo cơ chế đóng cặn. Khi không khí đi sâu vào các vùng dưới (phần phổi phía dưới) thì tốc độ của dòng khí sẽ chậm hơn nữa, khi đó các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn  (<1 µm) sẽ bị phân tán và chui vào các túi phổi. Sau đó chúng sẽ bị lắng đọng một cách rất ngẫu nhiên và bám trên các màng hoặc các bộ phận khác trong phổi.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Phổi được bảo vệ bởi rất nhiều cơ chế bảo vệ khác nhau ở các vùng khác nhau trong hệ thống hô hấp. Khi chúng ta hít thở không khí có bụi, thì các hạt bụi sẽ vào cơ thể qua đường thở, song không phải toàn bộ lượng bụi này đi vào phổi. Mũi có chức năng lọc rất tốt. Phần lớn bụi đã bị giữ lại trong khoang mũi và sau đó lại bị đẩy ra ngoài một cách cơ học khi ta thở ra hoặc là khi hắt hơi. Một số hạt bụi nhỏ hơn (như đã mô tả ở trên) sẽ đi được qua khoang mũi và chui vào khí quản, và ở đây nó sẽ đi theo các đường dẫn khác nhau để vào phổi. Song nước nhầy ở các vùng này sẽ giúp giữ lại bụi, sau đó các sợi lông mao rất nhỏ ở thành các đường ống dẫn khí sẽ giúp đẩy nước nhầy bị bám bụi bẩn lên cuống họng và sau đó các nước nhầy này sẽ bị đẩy ra ngoài khi ta ho, hoặc có thể là nuốt vào. Các hạt bụi rất nhỏ tránh được các hệ thống bảo vệ ở mũi và họng có khả năng đi sâu vào trong phổi đến được các túi phổi nhỏ li ti. Các túi khí trong phổi này có vai trò cực kỳ quan trọng vì thông qua chúng, cơ thể tiếp nhận được ô xi và thải khí CO₂.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Các hạt bụi di chuyển được đến các túi phổi nằm ở các đường dẫn khí phía dưới (là nơi không có các lông mao) sẽ bị các tế bào đặc biệt (gọi là đại thực bào) tấn công. Các tế bào này là cơ chế bảo vệ cực kỳ quan trọng đối với phổi. Các đại thực bào này giúp cho các túi khí trong phổi luôn được sạch. Thường thì các đại thực bào này sẽ nuốt lấy các hạt bụi. Sau đó các đại thực bào này sẽ lại di chuyển theo các luồng không khí để đi ra vùng có các lông mao sẽ bắt chúng (cơ chế di chuyển này hiện còn chưa được hiểu biết một cách đầy đủ). Chuyển động giống như dạng sóng của các lông mao này sẽ đẩy các đại thực bào có chứa bụi đi ra ngoài qua cổ họng và sau đó sẽ bị đẩy ra khỏi cơ thể hoặc bị nuốt vào trong khoang bụng.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Bên cạnh các đại thực bào, phổi còn có một hệ thống lọc và đẩy bụi khác nữa. Phổi có khả năng phản ứng với các hạt bụi có mang vi trùng/mầm bệnh bằng cách tạo thành một protein nhất định nào đó. Các protein này sẽ tấn công các hạt bụi mang mầm bệnh và trung hoà chúng.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Cách thức mà hệ thống hô hấp phản ứng với bụi hít phải tuỳ thuộc rất nhiều vào vị trí nơi mà bụi bị lắng đọng trong đó. Ví dụ, bụi bị lắng đọng ngay trong khoang mũi thì chỉ gây kích ứng, viêm mũi, làm sưng các màng nhầy. Nếu như bụi tác động lên một vùng rộng thì sẽ làm viêm họng hoặc phế quản.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Những phản ứng quan trọng nhất của phổi thường là diễn ra ở các vùng sâu trong hệ thống hô hấp. Các hạt bụi có khả năng tránh được các bẫy loại trừ ở vùng mũi và họng sẽ có khả năng bị lắng đọng trong các túi không khí của phổi (ở cuối đường dẫn khí). Nhưng nếu như lượng bụi có kích thước cực nhỏ (để có thể chui được vào các túi khí trong phổi) quá lớn vượt quá khả năng bảo vệ của các đại thực bào thì chúng sẽ tụ tập lại ở trong phổi và gây tổn thương phổi.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Lượng và loại bụi bị nhiễm vào phổi sẽ quyết định mức độ nghiêm trọng của tình trạng phổi bị tổn thương. Ví dụ sau khi các đại thực bào nuốt các hạt bụi silíc thì chúng sẽ bị chết và giải phóng ra các chất độc hại. Các chất này là nguyên nhân tạp ra các mô sẹo hoặc mô sợi. Các mô này chính là cách thông thường cơ thể phản ứng để tự phục hồi. Tuy nhiên, trong trường hợp nồng độ bụi quá lớn sẽ tạo thành quá nhiều mô sợi và các vết sẹo sẽ dẫn đến làm suy yếu chức năng phổi (hỏng phổi).<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tác động của bụi hít phải. Trong đó, bản thân các đặc tính lý học và hoá học của bụi sẽ có những ảnh hưởng nhất định. Kích thước và trọn lượng của bụi là các yếu tố rất quan trọng bởi vì các loại bụi kích thước lớn và nặng sẽ bị lắng đọng nhanh hơn. Thành phần hoá học của bụi cũng quan trọng vì có nhiều loại chất khi ở dạng bụi có khả năng phá huỷ các lông mao có chức năng bảo vệ phổi thông qua cơ chế đẩy bụi ra khỏi phổi. Khói thuốc lá có khả năng làm biến đổi các chức năng của phổi và phá huỷ sạch các lông mao.<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Đặc điểm của người hít phải bụi cũng có thể ảnh hưởng tới khả năng gây tác động của bụi như tốc độ thở và thói quen hút thuốc. Khả năng bị lắng đọng của bụi trong hệ thống hô hấp sẽ tuỳ thuộc vào quãng thời gian hít vào và độ nông sâu của hơi thở (kể cả hít thở bằng miệng hay bằng mũi).<o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Các loại bệnh gây bởi bụi hít phải thường được gọi chung là bệnh ‘bụi phổi”. Các biến đổi của phổi bị bệnh khác nhau tuỳ thuộc vào loại bụi bị nhiễm. Ví dụ bụi silíc thường gây các mô sẹo xung quanh các mô phổi thông thường. Do vùng bị thương bị phân lam với các vùng mô bình thường khác nên phổi không bị mất tính đàn hồi của nó. Nhưng ngược lại, trong bệnh bụi phổi do amiăng, beri và côban thì các mô sẹo được tạo thành phủ hoàn toàn phần bề mặt các ống dẫn khí nằm sâu bên trong do vậy sẽ làm cứng và làm mất tính đàn hồi của phổi. <o:p></o:p></span></div> <div class="MsoNormal" style="line-height: 19.2px; margin-top: 6pt; text-align: justify;"> <span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 13pt; line-height: 20.8px;">Không phải tất cả các hạt bụi hít phải đều làm tạo sẹo trong phổi. Bụi các-bon và bụi sắt thường lại bị giữ trong các đại thực bào cho đến khi các đại thực bào này bị chết. Sau đó các hạt bụi này thoát ra và lại bị giữ bằng các đại thực bào khác. Nếu như lượng bụi vượt quá số đại thực bào thì bụi sẽ bao phủ thành bên trong các đường ống dẫn khí mà không gây xước, tạo sẹo và có khả năng huỷ hoại rất thấp.<o:p></o:p></span></div> <div> <div style="text-align: right;"> <div style="text-align: justify;"> <br /></div> </div> <div style="text-align: right;"> <div style="text-align: right;"> <i>Nguồn: CED tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu tham khảo</i></div> </div> <hr size="1" style="text-align: left;" width="33%" /> <div id="ftn1"> <div class="MsoFootnoteText"> <div style="text-align: justify;"> <a href="file:///C:/Users/Thanh/Downloads/%E1%BA%A2nh%20h%C6%B0%E1%BB%9Fng%20c%E1%BB%A7a%20%C3%B4%20nhi%E1%BB%85m%20kh%C3%B4ng%20kh%C3%AD%20t%E1%BB%9Bi%20s%E1%BB%A9c%20kh%E1%BB%8Fe.docx#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 10pt;">[1]</span></span></span></a> <b>Australian Environmental Health Council</b> <b>(6/2004), Guidelines for Human Health Assessing from Environmental Hazards</b> [Ủy ban quốc gia về sức khỏe môi trường của Úc, Hướng dẫn đánh giá rủi ro về sức khỏe do các mối nguy hại trong môi trường]</div> </div> </div> </div>

Cơ chế xâm nhập của các chất ô nhiễm không khí vào cơ thể

Hình dưới đây mô tả các bộ phận trong hệ thống hô hấp. Hệ thống hô hấp có thể chia thành 2 phần chính, gồm (i) các đường truyền dẫn không k...

Read more »