Dù
bạn có tin hay không , nếu bạn đang là học sinh cấp 3, thì bạn đang sống tại
một thời điểm tuyệt vời của cuộc đời, tương lai cuộc đời bạn còn đang ở phía
trước. Và đây là một thời điểm tuyệt vời để bắt đầu suy nghĩ về tương lai của
bạn, để lập ra những kế hoạch ban đầu; hãy nhớ rằng kế hoạch có thể thay đổi
một cách dễ dàng. Hãy nhớ thêm rằng, các chuyên gia đã dự đoán rằng một người
bình thường sẽ có thể thay đổi sự nghiệp của mình – không chỉ công việc –
hơn năm lần trong cuộc đời. Vì thế cấp 3 chính là lúc để theo đuổi ước mơ
của bạn!
Và
khi bạn bắt đầu nghĩ đến một hoặc nhiều con đường giáo dục hay sự nghiệp tiềm
năng của bạn, dưới đây là 10 điều cần nhớ trong những ngày sắp tới.
1. Dành thời gian để suy nghĩ về những việc bạn thích làm; giấc
mơ và tưởng tượng đến sự nghiệp lý tưởng của bạn. Hiện nay có rất nhiều cơ hội, rất nhiều công việc, nghề nghiệp
khác nhau trong các ngành công nghiệp khác nhau – Và cũng có những con đường sự
nghiệp khác đang nổi lên. Ngay cả khi bạn đang khá chắc chắn về sự lựa chọn
ngành nghề của mình, hãy dành thời gian khi còn là học sinh cấp 3 để khám phá
những ngành tương tự (thậm chí là những ngành khác hẳn). Hãy khám phá tất cả
những sự lựa chọn của bạn. Xem rằng mình có thích hay không và làm một số
bài kiểm tra đánh giá sự nghiệp. Hãy tự đặt cho mình câu hỏi, nếu bạn có thể
làm bất cứ một công việc nào ngay lúc này, đó sẽ là gì – và vì sao? Đừng để bất
cứ điều gì cản trở bạn trong việc tìm ra ngành nghề lý tưởng với mình.
Ví
dụ: Dành thời gian làm một số bài kiểm tra đánh giá nghề nghiệp và khám phá
nghề nghiệp để mở rộng tầm nhìn của bạn về các chuyên ngành và con đường sự
nghiệp tiềm năng.
2. Hãy thử thách con người bạn khi học trung học, nhưng đừng quá
sức. Hãy tận dụng tối đa thời gian học
trung học của bạn càng nhiều càng tốt. Nếu có thể, hãy chấp nhận một lịch học
thực sự thách thức và khó khăn, bạn sẽ học được nhiều hơn - và sẽ được cán bộ
tuyển sinh đại học ghi nhận tốt hơn. Rõ ràng, bạn cần tập trung vào việc đạt
được điểm cao, nhưng đừng làm thời khóa biểu của bạn - hoặc bản thân mình quá
tải - để bị ốm hoặc kiệt sức. Hãy chắc chắn bao gồm ít nhất một khóa học vui
nhộn trong lịch trình của bạn.
Ví
dụ: Nếu bạn có niềm đam mê nào đó, chẳng hạn như nhiếp ảnh, hãy cố gắng lên
lịch tham gia một khóa về nhiếp ảnh cùng với các khóa học chuẩn bị đại học khắt
khe hơn.
3. Làm việc, tình nguyện, hoặc bằng một cách nào đó hãy tiếp thu
thêm thật nhiều kinh nghiệm. Trong quá trình học, bạn tiếp xúc
càng nhiều thì càng có nhiều lựa chọn mở ra cho bạn khi tìm kiếm sự nghiệp cho
mình. Cơ hội thực tập cho học sinh cấp 3 ngày càng tăng. Hãy tìm kiếm công việc
và kinh nghiệm tình nguyện ở trong và ngoài trường. Và trong một số trường hợp
nhất định, kinh nghiệm công việc sẽ được đánh giá cao trong đơn đăng kí đại học
– thậm chí là cả trong hồ sơ xin việc sau này của bạn. Và còn một lợi thế nữa
khi làm công việc có lương: Bạn có tiền tiêu! Chỉ cần nhớ rằng trường học và
điểm số cần được ưu tiên, vì vậy chỉ nên làm việc khi bạn có khả năng cân bằng
lịch học và quản lý tốt thời gian của bạn.
Ví
dụ: Nếu bạn đam mê ngành báo chí, hãy thử viết báo cho tờ báo của trường và tìm
kiếm một công việc bán thời gian tại một tòa báo địa phương.
4. Hãy học càng nhiều càng tốt.
Chúng ta đang ở trong một xã hội khi mà có rất nhiều công việc và ngành nghề
yêu cầu trình độ học vấn sau phổ thông hoặc đào tạo bổ sung sau khi tốt nghiệp
trung học. Một số ngành nghề thậm chí đòi hỏi phải có bằng sau đại học trước
khi bạn có thể làm việc trong lĩnh vực này. Hãy tận dụng những cơ hội học hỏi
đến với bạn chẳng hạn như những cơ hội giáo dục mùa hè hoặc những chuyến đi học
tập tại nước ngoài, nếu đủ điều kiện về tài chính hãy theo học đại học– và có
rất nhiều cách để giúp bạn trong vấn đề tài chính –; thường thì những người tốt
nghiệp đại học sẽ kiếm được công việc có mức lương trung bình cao hơn nhiều so
với người tốt nghiệp THPT.
Ví
dụ: Nếu bạn có đam mê với khoa học hay toán, thay vì dùng cả mùa hè vui chơi
với bạn bè, hãy thử tham gia một khóa học làm giàu bằng toán học
(http://www.ams.org/employment/mathcamps/) hay một chương trình của cơ quan vũ
trụ
(http://www.nasajobs.nasa.gov/studentopps/employment/programs.htm).
5. Hãy trao đổi với càng nhiều người lớn càng tốt về việc học
đại học và sự nghiệp. Cách tốt nhất để tìm hiểu
về các ngành nghề khác nhau là hỏi tư vấn – ví dụ như gia đình, hàng xóm, bạn
bè, thầy cô – họ có thể chỉ cho bạn những kinh nghiệm trong công việc và cao
đẳng/đại học của họ. Nếu bạn chưa có những mối quan hệ đó, hãy bắt đầu xây dựng
một mạng lưới những người biết bạn và sẵn sàng hỗ trợ bạn các hoạt động giáo
dục và sự nghiệp của bạn. Và đối với nghề nghiệp mà bạn thực sự quan tâm, hãy
cân nhắc hỏi những người mà bạn có thể học hỏi họ (mang tính chất làm theo)
trong công việc. Trong lúc học nghề từ họ, bạn cũng có thể tranh thủ phỏng vấn
và tìm hiểu thông tin từ họ, theo cách khéo léo không xâm phạm riêng tư, để học
hỏi thêm về công việc và sự nghiệp.
Ví
dụ: Nếu bạn có đam mê với lịch sử và đang muốn trở thành một giáo sư về lịch
sử, hãy liên hệ một trường cao học lân cận và hỏi một hoặc nhiều giáo sư lịch
sử xem bạn có thể theo dõi quá trình làm việc của họ và học hỏi thêm thông tin.
6. Hãy nhớ rằng tất cả mọi người đều theo đuổi sự nghiệp của
riêng họ. Đừng dành quá nhiều thời gian lo
lắng về việc người khác trong trường trung học của bạn làm gì – hoặc để ý kiến
của họ ảnh hưởng đến giấc mơ của bạn. Và đừng lo lắng khi rời khỏi trung học mà
bạn vẫn chưa xác định rõ ràng sự nghiệp cho riêng mình – đó là một phần những
gì đại học và cao học sẽ giúp bạn, khám phá con người bạn và xác định
điều bạn muốn làm trong đời Mọi người đều phát triển/trưởng thành theo cách của
riêng họ, nên đừng vội vàng ra quyết định ngay bây giờ… nhưng đừng lấy lý do
rằng bạn còn có rất nhiều thời gian để đưa ra quyết định như một cái cớ, ít
nhất bạn cũng nên bắt đầu tìm hiểu về những sự lựa chọn cho các ngành tiềm
năng.
Ví
dụ: Nhiều trường cao đẳng xây dựng các chương trình "khám phá" đặc
biệt dành cho học sinh năm nhất, những người còn mơ hồ về chuyên ngành và sự
nghiệp. Các chương trình này sẽ giới thiệu tới bạn các khóa học, sự
kiện, và diễn giả khác nhau để giúp bạn tìm ra con đường khám phá sự nghiệp.
7. Con người luôn thay đổi, đừng khóa mìnhtrong bất kì trường
cao đẳng hay sự nghiệp nào. Thật tuyệt nếu bạn đã tìm
ra được kế hoạch lý tưởng cho cuộc đời mình, nhưng hãy nhớ rằng mọi chuyện đều
có thể xảy ra, và kế hoạch của bạn có thể sẽ cần thay đổi… nên hãy giữđầu óc
thật thông suốt – và hãy để mở những sự lựa chọn của mình. Một số người bạn của
bạn – hoặc có thể là bạn – đã biết, hoặc nghĩ là mình biết, rằng bạn muốn làm
gì sau này. Điều đó thật tuyệtnhưng cũng đừng trở nên quá thiển cận mà quên đi
những cơ hội thú vị khác. Chặng đường sự nghiệp có thể vẫn chưa bắt đầu trong
ngày hôm nay nhưng nó có thể sẽ vô cùng lớn mạnh trong vòng 5-6 năm tới.
Ví
dụ: Một học sinh của tôi, cả bố cả mẹ đều là luật sư, đã chắc chắn rằng trong
tương lai mình sẽ làm luật sư , và kế hoạch của cậu ấy hiện nay bao gồm theo
học trường luật sau khi tốt nghiệp; tuy nhiên, cậu ấy cũng tham gia các khóa
học kinh doanh, cũng như một số môn tự chọn thú vị, trong trường hợp "mọi
thứ thay đổi" vào thời điểm anh ta tốt nghiệp.
8. Đừng để ai điểu khiển, can thiệp vào giấc mơ và tham vọng của
bạn. Bạn sẽ khốn khổ tột độ khi để bố
mẹ hoặc thành viên nào đó trong gia đình bạn quyết định con đường và sự nghiệp
của bạn. Sinh viên thường cảm thấy áp lực khi phải theo đuổi một sự nghiệp của
ai đó trong gia đình, đặc biệt là khi bạn ấy đã quyết định vào một trường đại
học nào đó, nhưng điều tệ nhất là bạn chọn một sự nghiệp để làm vừa lòng người
khác.
Ví
dụ: Một cựu sinh viên của tôi đến từ "một gia đình kế
toán" và mọi người đều được yêu cầu gia nhập công ty CPA của gia đình. Tuy
nhiên, vấn đề là cô không có năng khiếu với những con số và ghét kế toán -
nhưng cô không đủ can đảm để nói với gia đình cô. Cuối cùng, khi cô ấy
thú nhận sự thật, đó không phải ngày tận thế, cha mẹ cô thực sự khuyến khích cô
ấy theo niềm đam mê của mình.
9. Không bao giờ là quá sớm hay quá muộn để thiết lập và bắt đầu
lập kế hoạch. Bất kể bạn đang học lớp mấy, bây
giờ là thời gian để lên kế hoạch cho quãng thời gian trung học của bạn – cũng
như kế hoạch của bạn sau khi tốt nghiệp trung học. Tìm hiểu các sự
lựa chọn của bạn sau khi tốt nghiệp - các trường kỹ thuật, cao đẳng cộng
đồng, các trường đại học bốn năm, vv Bắt đầu hoặc tiếp tục chuẩn bị cho các bài
kiểm tra tiêu chuẩn khác nhau (như SAT và ACT). Bắt đầu suy nghĩ về những giáo
viên có thể sẵn sàng viết thư giới thiệu cho bạn và tiếp cận họ khi thời gian
tới gần. Cuối cùng, lập kế hoạch để lấp đầy bất kỳ khoảng trống trong kế hoạch
của bạn - chẳng hạn như phấn đấu đạt điểm cao hơn, tham gia các khóa học khó
khăn hơn, đạt được kinh nghiệm, hoặc kiếm được giờ phục vụ cộng đồng.
Ví
dụ: Nhiều giáo viên nhận được yêu cầu viết thư giới thiệu nhập học đại học
trong thời gian cận kề, do đó bạn càng sớm tiếp cận được giáo viên những người
có thểviết cho bạn tấm thư giới thiệu đầy sức thuyết phục, bạn sẽ càng có lợi.
Đọc thêm trong bài báo của chúng tôi, Bốn bước Để Bắt đầu Khuyến nghị của
Trường Cao đẳng hoàn hảo.
10. Luôn luôn học hỏi, đọc sách, phát triển và mở mang đầu óc. Đừng bỏ qua các cơ hội để học hỏi và trải nghiệm những điều
mới. Nhiều giáo viên gợi ý hoặc chỉ định các danh sách sách đọc mùa hè và bổ
sung - xem đây là cơ hội cho sự phát triển chứ không phải là sự kéo dài vào mùa
hè của bạn. Càng đọc nhiều, bạn càng biết nhiều. Tuy đó là một ý tưởng cũ và
không thú vị, nhưng kiến thức là sức mạnh.
Ví
dụ: Một học sinh trung học chắc chắn muốn trở thành một giáo viên, nhưng anh
càng đọc về cắt giảm chi tiêu giáo dục và sự suy giảm trong các kinh nghiệm
giáo dục ở nhiều nơi trên đất nước, anh quyết định sẽ trở thành một nhà hoạt
động chính trị cho giáo dục cải cách hơn là một giáo viên bị mắc kẹt trong
những gì anh thấy như là một hệ thống phân rã.
Những suy nghĩ cuối cùng về trung học
Trường
trung học là thời gian chuyển tiếp thật sự cho thanh thiếu niên, khi bạn chuyển
sang tuổi trưởng thành và có thêm các vấn đề công việc, sự nghiệp và trường cao
đẳng. Đó là thời điểm phát triển cũng là thời điểm thách thức. Hãy tận hưởng
điều đó, nhưng đảm bảo được nền giáo dục tốt nhất bạn có thể để bạn có vị trí
để tận dụng các cơ hội giáo dục khác ... và dù bạn ở bất kỳ đâu sau khi tốt
nghiệp trung học, bạn vẫn không ngừng học hỏi và phát triển.